“De weldoener van Tongeren”

Topografische militaire kaart_1890

Topografische militaire kaart 1890

In de gemeente Epe ligt op de oostelijke flank van het Veluwe massief, landgoed Tongeren. Het landgoed dankt zijn naam aan de buurtschap Tongeren wat samen met de daarbij behorende akkers het centrum vormt van het landgoed. Het landgoed heeft een oppervlakte van 505 ha.

In de tweede helft van de 18e eeuw werd het landgoed gevormd door de  toenmalige burgemeester van Harderwijk ‘Nicolaas Wilhelm de Meester’. Hij werd eigenaar van 5 boerderijen en een hoeveelheid bouwland en heide in de buurschap Tongeren. Tongeren wordt voor het eerst als nederzetting genoemd in 1025. Na zijn overlijden komt het landgoed in bezit van zijn dochter Cornelia Maria en haar man Jan Hendrik Rauwenhoff. Het echtpaar zorgde voor uitbreiding van het landgoed door de aanschaf van 2 extra boerderijen, de aanleg van lanen, aanplanten van bomen en het creëren van een begraafplaats.

Ingang begraafplaats

De begraafplaats doet nog steeds dienst als familiebegraafplaats. Het is gelegen midden in het bos en zonder routebeschrijvingen/ routeborden is het even zoeken naar dit mooie plekje. 

Het beheer van Tongeren komt in 1845 in handen van Charles le Chevalier, een vriend van de familie. Hij trouwde met Anna van Heurn, die eerder getrouwd was met de kleinzoon van Jan Hendrik Rauwenhoff.
Charles le Chevalier behoorde tot de kleine groep 19de-eeuwse landbouwhervormers. Hij probeerde met allerlei landbouwkundige experimenten betere opbrengsten te genereren en zo de welvaart van de Tongerense boeren te verhogen. Hij experimenteerde met rasverbetering van rundvee, nieuwe bemestingsmethode, de introductie van de Amerikaanse Eik en nog veel meer. Dankzij deze initiatieven kreeg hij de bijnaam ‘De weldoener van Tongeren’.

Begraafplaats

De initiatieven bleven niet alleen bij landbouw. Hij achtte goed onderwijs van boeren van groot belang en stichtte daarom in 1868 een school voor kinderen uit Tongeren en de naast gelegen buurschappen Soerel en Gortel. De leerplicht werd ingevoerd voor alle kinderen van zijn daghuurders en pachters.
Le Chevalier was zijn tijd ver voorruit, immers werd pas in 1900 de algemene leerplicht in Nederland aangenomen.
Na het overlijden in 1881 wordt het beheer overgedragen aan zijn stiefzoon Nicholaas en Willem. In 1907 werd er door Nicolaas en Willems kinderen de Naamloze Vennootschap opgericht ‘Maatschappij tot exploitatie van het landgoed Tongeren onder Epe’.

Omgeving landgoed

Het landgoed bestaat op de dag tot vandaag uit loofbos, dennenbos, heide, landbouwgronden en boerderijen. Een deel ervan is opengesteld voor wandelaars en een ander deel is gereserveerd als wildrustgebied. Het is het leefgebied van de edelhert, wild zwijn, das, havik, buizerd en nog veel meer dieren.

Leave a Comment

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *