Begraven is populair en uitbreiding is nodig
De Engelse Landschapsstijl wordt passé gevonden

Topografische Militaire kaart uit 1922

Topografische Militaire kaart uit 1922

Begraafplaats Soestbergen was populair en voor Utrecht de enige stedelijke begraafplaats. Door het groeiende aantal begraafplaatsen raakt de eerste algemene begraafplaats verdicht met paden en rijen. Na diverse uitbreidingen was er te weinig ruimte en werd er uitgekeken naar een nieuw terrein. Een geschikt terrein werd gevonden over het spoor en aan het verlengde van de Gansstraat en Koningsweg gelegen.

Het terrein voor een 2e algemene begraafplaats bestaat uit toenmalige bouwlanden, over het spoor ten oosten van begraafplaats Soestbergen. De naam van deze begraafplaats luidt Kovelswade en is afgeleid van de 2e naam van de voormalige gemeente Tolsteeg ‘Klein Kovelswade’.

Het ontvangstgebouw ligt centraal op de lange as, heeft een spreekruimte met aan weerszijden twee wachtkamers, een voor de familie van de overledene en een voor belangstellende. Het ontwerp voor het hoofdgebouw is net als de begraafplaats geometrisch van opzet en uitgevoerd in Palladiaanse stijl.

Luchtfoto

Luchtfoto

De begraafplaats werd in 1904 ingericht door architect Ferdinand Jacob van Nieuwenhuis, wat zijn enige begraafplaats- of parkontwerp bleef. Hij werd geïnspireerd door de in Duitsland gebruikte vormentaal voor openbare begraafplaatsen, welke een hoofdvorm is in de vorm van een gelijkbenig kruis.
Het gelijkbenig kruis vormt op begraafplaats Kovelswade de centrale as en loopt tot achter in de begraafplaats. Het kruis
verdeelt de begraafplaats in 3 gelijke elementen met elke een eigen center. De geometrische aanleg met lange as onderstreept de ernstige sfeer van voortschrijdende stoeten. Dankzij de geometrische aanleg was er minder grond nodig voor het park.

De bezoeker passeert 2 toegangshekken. De eerste staat aan de koningsweg en 120 meter verder, aan de andere kant van de cirkel staat een tweede afsluithek.
Het ontwerp is ingepast in de verkaveling en de beschikbare ruimte. De grens in het noorden wordt gevormd door het eeuwenoude Rijn Dijkje en in het oosten is het opgesloten door forten van de Nieuwe Hollandse waterlinie. De forten zorgen voor een te onregelmatige grens waardoor de begraafplaats aan de oostkant niet kan worden omsloten door een sloot. Aan deze zijde werd in 1942 de Waterlinieweg aangelegd.

Begraafplaats, zomer 2014

Begraafplaats, zomer 2014

In het zuiden wordt de grenslijn gevormd door een spoorlijn van de Nederlandse spoorwegen en de westkant is opgesloten door bebouwing.
Er werden diverse wijzigingen uitgevoerd, zonder rekening te houden met de historische aanleg. Zo ontstond in 1984 een Islamitische gedeelte en in 2006 een kinderbegraafplaats.
Sinds mei 2001 is begraafplaats Kovelswade als ensemble een rijksmonument. Het is een goed en gaaf bewaard voorbeeld van een vroeg 20 eeuwse begraafplaats in classicistisch stijl.

Leave a Comment

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *